Het is september 1929. In Genève komen tijdens de jaarlijkse Assemblee van de Volkenbond de regeringsleiders van de 27 Europese landen bij elkaar om te confereren over een Europese federatie. Alleen door verzoening en samenwerking kan Europa er economisch weer bovenop komen en een nieuwe vernietigende oorlog voorkomen worden. De voortrekkers van dit Europese project zijn de leiders van Frankrijk en Duitsland, Aristide Briand en Gustav Stresemann. Terwijl de regeringsleiders over vergaande samenwerking praten, ondernemen talloze burgers, economen, zakenmensen, kunstenaars en intellectuelen in heel Europa vergelijkbare acties. Onder hen de Boheemse graaf Richard Coudenhove-Kalergi en in Nederland de journalist Robert Peereboom, die een landelijke handtekeningenactie voor internationale ontwapening op touw zet. Een verenigd Europa is heel dichtbij. Desondanks komt er niets van al die mooie plannen terecht. Europa zakt steeds dieper weg in het moeras, raakt meer en meer verdeeld en gaat ten slotte ten onder in de Tweede Wereldoorlog.

Wat is er precies gebeurd? Wat, als het wel was gelukt om een soort Europese Unie te vormen en wat had dit betekend voor het lot van zo vele mensen? Waarom lukte het toen niet, en wat kunnen we ervan leren?

Een indringend, maar vergeten verhaal uit de sleuteljaren van de twintigste eeuw, waarin de geschiedenis een andere loop had kunnen nemen en dat een spiegel vormt voor de Europese crisis in onze tijd.

Wij Europeanen. De vergeten geschiedenis van Europa, Uitgeverij Bas Lubberhuizen, Amsterdam 2015, ISBN 978-90-5937-431-7

De documentaire Little Angels van Marco Niemeijer is genomineerd voor de belangrijke Europese filmprijs Prix Europa 2015 (de winnaar wordt bekendgemaakt tijdens het gelijknamige festival dat plaats heeft in Berlijn, van 17 tot 24 oktober). De documentaire zal worden uitgezonden door de Joodse Omroep.

Thema in de documentaire is de relatie tussen de bijna 100 jarige Enny en haar dochter Tascha die wordt gedomineerd door de dood van Enny’s dochters. Enny die begin jaren vijftig met haar tweede man en de jonge Tascha naar New York verhuist, verwijt Tascha nog dagelijks gebrek aan begrip voor haar lijden. Een boodschap die bovendien niet alleen bedoeld lijkt voor haar dochter. Want ook de buitenwereld mag weten hoe Tascha onder zou doen voor de doden, ‘mijn engeltjes’, zoals Enny de meisjes Glenda en Myrna liefkozend blijft noemen en van wie alleen nog de zwijgende filmbeelden bestaan die in een koffer de oorlog zijn doorgekomen.

Ook Tascha’s leven, in 1946 geboren in Amsterdam uit het tweede huwelijk van Enny, lijkt beheerst door het verleden. Het vertrek uit Amsterdam, een eenzame schooltijd in New York, Enny’s bemoeienissen met haar liefdesleven die uitmondden in haar huwelijk met de manisch-depressieve Steve; het is allemaal gevolg van haar moeders ongeluk. Zelfs na Enny’s overlijden, blijft Tascha’s dagelijkse leven doordrongen van haar moeder. Zowel in de frustraties als in het verlangen dichtbij haar moeder te kunnen blijven, omringt ze zich met haar moeders spullen en wil, kortom, de gelijkenis met haar moeder niet verliezen.

In een ingetogen filmisch portret van zijn New Yorkse stief-familie, ontvouwt filmmaker Marco Niemeijer gaandeweg de schrijnende en verstikkende werking van het oorlogstrauma over de generaties. Little Angels is een persoonlijke film die een aantal universele thema’s aansnijdt: de symbiose tussen een moeder en dochter en het onvermogen elkaar te vinden door een dramatische gebeurtenis in het verleden.

(Bron: Joodse Omroep)

Little Angels wordt uitgezonden op 11 oktober om 13:00 uur via NPO2.

Spinoza, een vrije denker van Robin Lutz gaat over het leven en denken van Spinoza en zijn tijd. In de film laat Spinoza zien hoe belangrijk vrede, vrijheid en recht zijn in ons streven naar geluk. Democratie als samenlevingsvorm is nog niet zo’n gek idee. De film geeft een duidelijk beeld van de tijd waarin Spinoza leefde in een visuele relatie met onze tijd. Robin Lutz licht een tip van de sluier op wat de bioscoopbezoeker te zien zal krijgen.

Voor wie Spinoza’s werk niet kent of alleen indirect, uit de geschiedenisles bijvoorbeeld, is deze documentaire een uitstekende kennismaking die je doet verlangen meer over hem te weten te komen, over deze Portugees-joodse Nederlander die het denken over god en de mens in de zeventiende eeuw radicaal beinvloedde. Filosofie Magazine laat je nader met hem kennismaken.

Lees in dat geval het monumentale boek dat Henri Krop, Spinoza Een paradoxale icoon van Nederland, over hem schreef en dat vorig jaar verscheen bij Prometheus – Bert Bakker.

Historisch Nieuwsblad schreef daarover: Spinoza was een speculatief denker, die steeds terugverwijst naar de werkelijkheid waarin we leven. Met zijn immanente godsbeeld bood hij inspiratie aan zoekers naar een levensbeschouwing die niet langer traditioneel christelijk was, maar vaak nog wel kerkelijk. En sinds een jaar of wat ook aan ‘seculieren’.

Pathé brengt de documentaire Spinoza naar de bioscoop.  De première van de film was 16 september in bioscoop Buitenhof in Den Haag. Bekijk hier hoe Robin Lutz zijn film introduceert en bekijk de trailer.

In 2016 is het 500 jaar geleden dat de schilder  Jeroen Bosch overleed. In dat kader zullen er twee bijzondere tentoonstellingen rond deze belangrijke Nederlandse kunstenaar plaats vinden namelijk één die start op 10 oktober 2015 in het Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam en de andere begint op 13 februari 2016 in het Het Noordbrabants Museum in Jeroen’s geboorteplaats Den Bosch. Jheronimus van Aken, zoals Jeroen Bosch bij zijn geboorte genoemd werd, kreeg het schildersvak van zijn vader en grootvader mee. De jonge Jeroen was eind 15de eeuw echt een vernieuwer in de kunst en wordt wel gezien als de grondlegger van de Noordelijke Renaissance. De werken van Bosch zijn met mysteriën omhuld en het is vaak moeilijk te achterhalen wat alle symboliek op de werken zou kunnen betekenen. Misschien wel het allerbekendste werk van Jeroen Bosch is het drieluik dat bekend staat onder de naam ‘De Tuin der Lusten’ dat zich in het Prado Museum in Madrid bevindt. Dit werk roept vele vragen op en zal daarom zeker tijdens deze presentatie ter sprake komen. Ook in andere musea in Spanje, waaronder in Valencia, bevinden zich werken van Bosch en zijn navolgers en tijdens de beide tentoonstellingen in Nederland zullen panelen in bruikleen worden gegeven.

Leuk is het om de invloed van Jeroen Bosch op andere schilders te zien en dan hebben we het niet alleen over tijdgenoten zoals Lucas van Leyden, maar ook over de 20^ste eeuwse kunstenaars van het Surrealisme zoals Salvador Dalí, Juan Miró en Max Ernst.

Meer weten over Jeroen Bosch? Kijk even op de website van Kunststad door op deze link te klikken!