MOSQUE. Initiatiefnemer van de eerste Deense vrouwenmoskeer, Sherin Khankan. Foto: Anders Rye Skjoldjensen/Politiken
Openingsfoto: Saliha Maria Fetteh (midden), die de preek verzorgde, Sherin Khankan (rechts), de stichter van de moskeer met Ozlem Cekic, een Deense politicus die het vrijdaggebed bijwoondede.
In de Deense krant Politiken aandacht voor dit initiatief dat vervolgens door media in de hele wereld werd opgepikt.
Een kleine moskee in de Deense hoofdstad Kopenhagen heeft een stille revolutie ontketend door vorige week haar eerste vrijdaggebed te laten leiden door een vrouw. Van oudsher wordt het vrijdagsgebed geleid door mannen en vrouwen worden aangemoedigd thuis te bidden. In sommige moskeeën zijn aparte ruimten voor vrouwen, maar die zijn vaak benauwd en alleen bereikbaar vanaf een zijkant of achteringang.
De Mariam moskee in Kopenhagen is een van de weinige in de wereld die wordt bestuurd door vrouwen en tracht de beperking van het vrijdaggebed tot mannen te veranderen.
De moskee is in februari informeel geopend voor ceremonies, maar er moesten meer imams worden geworven vóórdat ze afgelopen vrijdag officieel geopend kon worden. In het gebed ging Sherin Khankan, de oprichter van de moskee, voor met het zingen van de oproep tot gebed, of de adhan. Saliha Marie Fetteh verzorgde de preek, of khutbah, die ging over “vrouwen en Islam in de moderne wereld.” Ongeveer 70 vrouwen van verschillende religieuze achtergronden woonden de dienst in solidariteit bij. Ozlem Alkis Cekic, een Deens politicus en één van de deelnemers, roemde het initiatief op haar officiële Facebook pagina: “Imam Fetteh zei: Wanneer een vrouw een bus kan besturen en kan strijden tegen de islamitische staat, dan kan ze ook imam worden.”
Khankan (41) dochter van een Syrische vader en een Finse moeder kwam 15 jaar geleden met het idee voor de Mariammoskee om een nieuwe generatie van moslimvrouwen aan te trekken die zich niet thuis voelt in traditionele moskeeën. Maar het project werd uitgesteld vanwege anti-islamitische sentimenten in de westerse wereld na 11 september 2001, de datum van de aanslagen in de Verenigde Staten. Ze was het grootste deel van haar tijd kwijt aan het verdedigen van de islam. Maar na het overwinnen van allerlei obstakels is de moskee nu officieel geopend en heeft zich geschaard in wat Khankan “een nieuwe wereldgemeenschap.” noemt. ‘s Werelds oudste vrouwenmoskee bestaat al sinds 1820 in China en Zuid-Afrika heeft er één sinds 1995. Amina Wadud, een gerenommeerd moslimfeministe en student, in Oxford leidde gebeden in 2008, en de eerste vrouwenmoskee van Amerika ging vorig jaar open in Los Angeles. In de Mariammoskee zijn ook vijf huwelijken ingezegend, waaronder een met een interreligieuze ceremonie. Khankan vertelde de Washington Post dat er maandelijks en vrijdagsgebed in de moskee is tot het moment dat ze genoeg “imamahs” heeft om gebeden elke vrijdag te doen. Deze maand opent een islamitische academie om imamahs te trainen en ook anderen onderricht te geven over de religie. “Onze moskee is geïnspireerd door veel dingen en één van hen is de islamitische feministische beweging van de jaren zeventig. Wij zeggen niet dat andere moskeeën geen recht van bestaan hebben, maar het gaat ons om het stichten van een nieuwe gemeenschap. Wat wij doen is eigenlijk niet zo controversieel, het is gebaseerd op kennis, zelfs de vrouw van de Profeet, Aisha, leidde vrouwen in gebed.” De moskee heeft brede steun, Aldus Khankan. Maar ze is ook bekritiseerd door meer conservatieve leden van de moslimgemeenschap. Imam Waseem Hussein van Kopenhagen’s grootste moskee, stelt het project ter discussie: “Moeten we ook een moskee hebben alleen voor mannen? Dat zou ongetwijfeld op protest stuiten bij de Deense bevolking”, zei hij tegen de Deense krant Politiken. Naar aanleiding van kritiek, Khankan: “Wie patriarchale structuren ter discussie stelt zal op weerstand stuiten maar wij laten ons niet uit het veld slaan door deze zwartkijkers.”
