Ik was getroffen door het interview met journalist Ben Judah in het televisieprogramma Buitenhof van 7 februari en ik beveel zijn boek This is London van harte aan. Het verschijnsel dat hij beschrijft – gelukszoekers die de illegaliteit in Europa verkiezen boven het sektarische geweld op talloze plaatsen in het Midden-Oosten en Azie – heeft sterke overeenkomsten met de drijfveren achter de migratie in de eerste helft van de negentiende eeuw, eerst van het platteland naar de steden in Europa en vervolgens naar Amerika. Wat mensenmassa’s in beweging zet is niet hun ellende maar juist de informatie die hen via nieuwe technologie bereikt over een beter leven elders, hoe moeizaam ook. Aan het einde van het gesprek met de interviewer schetst Judah hoe straatarme Afghanen hun wereldbeeld vormen met de BBC Worldservice en dat zij de uitbuiting en illegaliteit in Londen verre te verkiezen vinden boven sterven door een salvo uit een Kalashnikov. Alles is relatief, onderwees techniekhistoricus prof. dr. ir. Harry Lintsen mij. Het proletariaat in de industriesteden in de negentiende eeuw had het daar gewoon beduidend minder slecht dan op het platteland waar lijfeigenschap, willekeur, honger, ziekte en uitbuiting nog veel wreder waren.
Migratiebewegingen, ook de huidige, zijn daarom veeleer een teken van optimisme en vooruitgang dan van teneergeslagen crisis omdat mensen zich informeren, organiseren, in beweging en in opstand komen door de macht van hun getal. Ik schreef daarover een essay in Het Financieele Dagblad – zie bijgaand: klik hier voor de PDF van het artikel:krant-20160213-0-012-040
